01-07 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası
20.01.2016
İyot eksikliği önlenebilir zeka geriliğinin en önde gelen nedenlerinden biridir ve kişiye anne karnından başlayarak tüm yaşamı boyunca olumsuz olarak etkileyen bir hastalıklar bütünüdür. İyot Yetersizliği Hastalıkları çocukların zihinsel gelişimini tehdit eder. Yapılan araştırmalar
iyot yetersizliği olan çocuklarda zeka seviyesinin ( IQ ) 13.5 puan daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; iyot yeterince alınmadığından ortalama 740 milyon insanın guatrdan ve iyot yetersizliği hastalıklarından etkilendiği görülmüştür.
2003 TNSA (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması) verilerine göre; Türkiye’de iyotlu tuz kullanım oranı kırsal kesimde % 48.5, kentte ise % 78.1 dir. Genel iyotlu tuz kullanım oranı Yetersizliğin önlenmesinde en başarılı sonuç tuzun iyotlanması ile elde edilebilir. Çünkü;
sofra tuzu her yerde düzenli olarak kullanılan bir maddedir. Tuzun içine iyot katılması tuzun tadını ve kokusunu değiştirmemektedir. İyotlama ucuz ve sürdürülebilir bir işlemdir. Ancak, tuzlarda bulunan iyot gün ışığında, fazla nemde ve yüksek sıcaklıkta azalmaktadır.
Bunu önlemek için iyotlu tuz koyu renkli kapaklı kapta, kuru ve serin yerlerde muhafaza İyot Yetersizliği Hastalıkları doğumdan önce başlar. Hamilelik süresince yaşanan iyotyetersizliği; ölü doğum, düşük ve konjenital anomalilere neden olur. Yaşam boyu devam
eden iyot yetersizliği sonucunda ise; guatr, hipotiroidi, zeka geriliği, okul başarısında düşme ( % 10-15) ve büyüme geriliği gibi hastalıklar oluşur. Ayrıca iyot yetersizliğinin problem olduğu ülkelerde yılda % 5 ekonomik refah kaybına neden olduğu bilinmektedir. Bu amaçla; tüm dünyada iyot yetersizliğinin önlenmesi için, ülkemizin de içinde bulunduğu birçok devlet özel programlar başlatmıştır. Ülkemizde 1968 yılında başlayan tuzun
iyotlanması çalışmaları 1994 yılında başlayan ‘‘İyot Yetersizliği Hastalıkların Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı’’ ile hız kazanmıştır.
Eğitim, yasal düzenleme, bilgilendirme, bilinçlendirme, izleme ve denetimler ile iyotlu tuz kullanımında artış görülmüştür. Ancak; iyot yetersizliği hastalıkları ülkemiz için önemli bir halk sağlığı sorunu olarak devam etmektedir.Bu nedenle iyodun önemini topluma
daha çarpıcı ve etkili yöntemlerle aktarmak, ülkemizde iyotlu tuz kullanımını tüm topluma yaygınlaştırmak ve toplum bilinci oluşturmak amacıyla; her yıl Haziran ayının ilk haftası “İyot Yetersizliği Haftası” olarak kutlanmaktadır. İyotlu tuz kullanımıyla ilgili ülke genelinde
duyarlılığın artırılmasına yönelik etkinlikler düzenlenmektedir.
