8 Mayıs Dünya Talasemi Günü
1993 yılından itibaren 8 Mayıs Dünya Talasemi Günü olarak kutlanmaktadır."Talasemi” Akdeniz Anemisi anlamına gelir. Akdeniz bölgesinde ve göçlerle yayılarak dünyanın her ülkesinde görülen kalıtsal bir kan hastalığıdır. Anemi (kansızlık) oluşmasında etmen, kanda alyuvarların yapısında yer alan hemoglobin molekülünün yapısındaki bozukluktur.
Anne ve babadaki genlerin hastalıklı olup olmamasına bağlı olarak; çocukta Talasemi’nin şu tiplerinden biri görülür:
1-TAŞIYICI TİP (Minör):Bu bireyler tamamen sağlıklıdır ve hafif derecede kansızlık dışında sorunları olmaz. Demir eksikliği anemisi ile sık karıştırılarak gereksiz yere uzun süre demir tedavisi alabilirler. Talesemi taşıyıcılarında herhangi bir tedavi gerekmez. Türkiye’de talasemi taşıyıcılığı%2,1’dir.
2-HASTA TİP (Majör):Akdeniz Anemisi olarak da bilinir. Bu çocuklar kendileri için gerekli hemoglobini yeterli miktarda yapamazlar. Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, huzursuzluk, karaciğer ve dalak büyümesi sonucu karın şişliği, sık sık ateşlenme, yüz ve kafa kemiklerinden başlayarak kemiklerde değişiklik ve tipik bir yüz görünümü ortaya çıkar. 3-4 aylıktan başlayan, sürekli kan nakli gerektiren çok ciddi bir kan hastalığıdır. Özellikle erken yaşta (henüz kan nakilleri fazlaca yapılmadan) kemik iliği nakli ile bu hastalar%70-80 tam olarak sağlıklarına kavuşabilmektedir.
3-HAFİF HASTALIK (İntermedia):Taşıyıcılar gibi tamamen sağlıklı olmayan, hastalık belirtileri genellikle ileri yaşlarda başlayan, kan gereksinimleri daha az olan hastalığın hafif tipidir.
Talasemi taşıyıcılarının büyük çoğunluğu bu hastalığı taşıdıklarını bilmezler; ancak talasemimajörlü bir çocuk sahibi olduklarında ya da özel kan testini yaptırdıklarında öğrenirler. Talasemi taşıyıcılığı ebeveynlerden çocuklara geçebilir, kalıtsaldır ve yaşam boyu da devam eder. Özel kan testi yaptırmanız gereklidir. Bu test evlilikten önce mutlaka yapılmalıdır. Bu test ile amaç, evlenmeyi engellemek değil, taşıyıcıları saptayıp hasta çocuklar doğmasını önlemektir.
Talasemi hastalığından korunmak için toplumun hastalıkla alakalı bilgi sahibi olması, risk grubunda olanların kan testi yapılması ve taşıyıcı olanlara yönelik genetik danışmanlık hizmeti verilmesi ile mümkün olabilmektedir.
Talasemi taşıyıcısı olduğunu bilmenin önemi; eğer ebeveynlerden ikisi de taşıyıcı ise doğacak her çocuk % 25 olasılıkla sağlıklı, % 50 olasılıkla kendileri gibi taşıyıcı ve % 25 olasılıkla da hasta olabilir. Ebeveynlerin yalnız biri taşıyıcı ise doğacak her çocuğun % 50 sağlam, % 50 taşıyıcı olma ihtimali vardır.
UNUTMAYINIZ !
**Talasemi evliliğe engel değildir.
**Talasemi taşıyıcılığı, bir hastalık değildir ve hastalığa dönüşmez.
**Talasemi taşıyıcılığıkalıtsal bir özelliktir.
**Talasemi testi yaptırmak için, talasemimerkezlerine ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.
**Sağlıklıbir çocuk sahibi olmak için evlilik öncesi mutlakatalasemi testi yaptırınız.
**Evlenecekçiftlerin bu testi yaptırmalarıSağlık Bakanlığımızın Hemoglobinopati Tarama Programıçerçevesinde zorunludur.
**Talasemi; toplum eğitimi, evlilik öncesi tarama ve doğumöncesi tanıtestleri ileönlenebilen bir hastalıktır.
